5 boeken om deze zomer te verslinden
Over een New Yorkse horecatycoon, Madrileense millennials, een oudgeld-familie in Parijs, hoe je vrij blijft denken in onzekere tijden en het nieuwe Dankboek
Hi, ik ben Ernst-Jan Pfauth, mede-oprichter van De Correspondent en schrijver van Intentioneel leven. Elke maand deel ik een algoritmevrij lijstje aanbevelingen met alles waar ik blij van word, zoals boeken- en cultuurtips en inzichten over intentioneel leven. Ben je nog geen lid? Geef je net als meer dan 26.000 anderen op:
✍️ Voor we beginnen: ik heb een nieuwe versie van het Dankboek uitgebracht, met nieuwe tips en oefeningen. Het is nu het dagboek voor een intentioneel leven en dé manier om dagelijks je aandacht te verleggen van gelukskrakers naar geluksmakers. Ik heb er allerlei oefeningen ingezet die je helpen een intentioneel leven vol te houden. Je kunt het in mijn webwinkel bestellen, dan stuur ik het binnen NL zonder verzendkosten naar je op.
In 2007 woonde ik voor een stage in de Lower East Side op Manhattan. In mijn kamer waar alleen een eenpersoonsbed in paste, luisterde ik non-stop naar Damien Rice. Om de hoek zat Schiller’s Liquor Bar. Een zeldzaam betaalbaar eetcafé. Wijn kwam er in drie categorieën: Cheap, Decent en Good. Ik koos altijd voor Cheap. Hoewel het hoekpand vroeger een apotheek was geweest, zag Schiller’s eruit als een Parijse brasserie. Dat fascineerde me, want ook al was het nep, het leek alsof de tent al honderd jaar bestond. Thuis maakte ik een mapje aan met alle artikelen die ik kon vinden over eigenaar Keith McNally. Hij bleek zelf stad en land af te rijden om de decors van zijn restaurants samen te stellen. Ik bleef hem altijd volgen en toen ik jaren later meer verdiende bezocht ik zijn andere restaurants, zoals Balthazar en Pastis.
Tot mijn grote vreugde bracht Keith McNally dit voorjaar zijn memoires uit: I Regret Almost Everything. Op de eerste bladzijde staat een uitspraak van George Orwell: ‘Autobiography is only to be trusted when it reveals something disgraceful’. Nou, McNally levert. Ik vind zijn leven van reizen, restaurants opbouwen en eindeloze avonden met vrienden zó aanstekelijk. Tegelijkertijd is McNally openhartig over de keerzijde: twee gebroken huwelijken, gezondheidsproblemen, tijdelijke vervreemding van zijn kinderen en zelfs een zelfmoordpoging.
Ik onderstreepte veertig passages in de memoires van Keith McNally, zoals deze doorleefde tegeltjeswijsheid: “I believe that ultimately all marriages live or die by the way both partners deal with the other’s occasional need to be alone.”
Of deze, over de ultieme kick die werk kan geven: “Having an impossible task that you know you’ll overcome by necessity has to be one of the most exhilarating feelings in the world.” Ik herken dat van de crowdfundcampagnes van De Correspondent.
Verder staat het boek vol met heerlijke restaurantverhalen. Anna Wintour die vijf avonden op een rij in zijn restaurant eet. Patti Smith die vroeger geregeld serveersters aan het huilen maakte (McNally kan daardoor niet meer naar haar muziek luisteren). En zijn gouden regel: iedereen die alleen komt eten, krijgt een glas champagne van het huis. Bovendien onthult McNally dat in Schiller’s de ‘cheap’ wijn stiekem altijd de beste was. Dronk ik per ongeluk als student een Saint-Émilion Grand Cru?
Nog eentje, hogere zelfspot van McNally: “The American educator Horace Mann once wrote: ‘Be ashamed to die until you have won some victory for humanity.’ I wonder if lowering the price of Monday’s lunch special counts as a victory for humanity.”
Het scherpste millennialboek dat ik tot nu toe las is Ontevreden van de Spaanse debutant Beatriz Serrano. Hoofdpersoon Marisa werkt voor een reclamebureau in Madrid en haat het corporate toneelspel. Alles is zogenaamd belangrijk, terwijl ze de zinloosheid van haar werk doorziet. Maar ze is niet bij machte om eraan te ontsnappen, dappere pogingen daargelaten. Ik lees vaak nog een uur door terwijl mijn geliefde slaapt, maar bij dit boek ging dat niet omdat ik telkens hardop moest lachen om Serrano’s observaties.
Uit het boek Ontevreden: “Het bedrijf als familie. Het idee dat je collega’s meer zijn dan alleen maar collega’s, waardoor het moeilijk wordt om je werkplek om zes uur ’s avonds te verlaten omdat het voelt alsof je je kleine broertje achterlaat bij een tankstation.”
De roman Luister van Sacha Bronwasser was me al talloze keren aangeraden, maar om één of andere reden was ik er nooit aan begonnen. Tot ik het vorige week in één vakantiedag las. Je volgt een Nederlandse au-pair die werkt voor een oudgeld-familie in Parijs. Tegen de achtergrond van de terroristische aanslagen in 2015 ontspint zich een verslavend goed verhaal over privilege, fotografie, angst, machtsverhoudingen en jezelf opnieuw uitvinden. Mocht je het nog niet gelezen hebben: uitstekend vakantieboek.
Aan het einde van zijn leven werkte Stefan Zweig aan een biografie over de Franse wijsgeer Michel de Montaigne. Zowel Montaigne en Zweig leefden in tijden van oorlog. Montaigne trok zich tijdens de godsdienstoorlogen van de zestiende eeuw terug in een toren om te schrijven, Zweig vluchtte voor de nazi’s naar Zuid-Amerika. Dezelfde krachten die hen bedreigden na tijden van ongekende voorspoed – respectievelijk de Renaissance en de belle époque – bedreigen ons nu ook. Denk aan technologische ontwrichting, intolerantie, verzwakte instituties, extremisme, desinformatie en populisten. Ik vond het daardoor een zeer urgente leeservaring. Zweig: “Hoe bewaar ik ondanks alle dreiging en gevaar een onaantastbare helderheid van geest te midden van sektarische razernij, hoe hou ik de menselijkheid van mijn hart ongeschonden te midden van beestachtigheid?” Een deel van het antwoord: “Wie zelf vrij denkt, eert alle vrijheid op aarde.” Absolute leestip.
Sad but true, citaat uit Montaigne: “Want het is een van de mysterieuze wetten van het leven dat we de ware en wezenlijke waarden ervan altijd pas zien als het te laat is; de jeugd als ze vergaat, de gezondheid zodra ze ons in de steek laat en de vrijheid, de kostbaarste essentie van onze ziel, pas op het moment dat die ons dreigt te worden ontnomen of ons al ontnomen is.” Het is om die reden dat ik zo driftig in mijn Dankboek pen; om het goede niet vanzelfsprekend te vinden en het te waarderen als het er is.
Hang net als Montaigne teksten op als reclame voor een goed leven. Op de plafondbalken van zijn kamer liet hij vierenvijftig citaten schilderen, zodat hij, als hij zijn blik omhoog liet dwalen, een wijze en geruststellende uitspraak vond.
Ken je die mooie Field Notes-boekjes? Fast Company heeft een enthousiasmerend artikel over hoe een hobbyproject uitgroeide tot een wereldberoemd notitieboek.
Volstrekt origineel horloge, van Nederlandse makelij: de Merivian-watch. Dit horloge laat zien hoeveel uur je al wakker bent en hoeveel uur je nog te gaan hebt tot bedtijd. Ik testte het horloge een tijdje (onbetaald, geen sponsoring) en ik vond het opvallend om te merken hoeveel uur je na een werkdag nog in een avond hebt. En dat je best wat van die tijd kunt maken. In oktober komt er op Kickstarter een crowdfundcampagne.
Tip van mijn muziekfluisteraar Tim: de band Bleachers. Bijvoorbeeld dit sfeervolle nummer met Bruce, die er in de clip lekker houterig bijstaat:
💚 Persoonlijke updates
Er staan nieuwe afleveringen van mijn interviewprogramma Jonge Jaren op Spotify, met Hedy d’Ancona, Instagram-activist Nienke ‘s Gravemade, Hadewych Minis, Michiel Romeyn van Jiskefet, jeugdicoon Henny Huisman en psychiater Dirk De Wachter. Het laatste interview maakte veel los: “Het is de ethische plicht van de gelukkige mens die uit een warm nest komt en graag wordt gezien en het goed heeft, om de lastigheid van de wereld te zien en er iets mee te doen.”
Voor Nooit Meer Slapen interviewde ik de Vlaamse fotograaf Barbara Debeuckelaere. Zij stond haar camera af aan vijftig Palestijnse vrouwen. Hun analoge foto’s laten zien hoe ze ondanks het geweld een zo normaal mogelijk leven proberen te leiden. Bekijk het project of luister naar het interview:
En het nieuwe Dankboek dus. Ik vind het zo tof dat er zeven jaar na verschijning 23.000 exemplaren op nachtkastjes over heel Nederland liggen, en er nu een nieuwe versie is:
Superdank voor de gave inspiratie die je altijd stuurt!!
Wat ik nu ga proberen: een ChatGPT Project maken, met de onderdelen van jouw nieuwsbrieven die me het meest aanspreken (is ca. 98%; mijn to-do-list heeft het er maar zwaar mee 😂). En dat Project dan gebruiken om tips te vragen, bijvoorbeeld als je in een stad bent die je niet kent, als je in de bieb staat of een kadootje voor iemand zoekt. Ben benieuwd.
Dank weer voor de rijke content. En als ik een tip mag geven voor een boek dat ik in m’n vakantie heb gelezen ; Je bent hier van David Nicholls. Pijnlijk en grappig liefdesverhaal.