29 dingen die ik waardeerde in 2024

Met boeken die mijn wereldbeeld veranderden, tijdsbesparende apps, hoop in moedeloze tijden, series en docu's die me raakten en feestmuziek 🎺

Hi, ik ben Ernst-Jan Pfauth, mede-oprichter van De Correspondent en schrijver van Intentioneel leven. Elke maand deel ik een algoritmevrij lijstje aanbevelingen met alles waar ik blij van word, zoals boeken- en cultuurtips en inzichten over intentioneel leven. Maar aan het einde van het jaar doe ik iets anders:

Sinds de sombere lockdownwinter van 2021 schrijf ik elk jaar op wat ik waardeerde. Van boeken tot inzichten en van lifehacks tot mooie muziek. Geen van de 29 dingen die ik noem is gesponsord.

Veel dank voor alle reacties en tips die jullie me stuurden dit jaar 💚

Ben je nog geen abonnee en lees je net als meer dan 17.000 anderen graag mee? Geef je hier op (welkom!):

---

📗 Na 9 jaar onderzoek is mijn boek Intentioneel leven is verschenen. Daarin heb ik alles samengevat wat ik leerde over het vinden van focus en leven naar je waarden. Het is verkrijgbaar als hardcover (met gratis e-boek), als e-boek en nu ook als luisterboek.

---

De lijst van 2024

📍Af en toe overvalt mij door de staat van de wereld een gevoel van angst en hopeloosheid. Dan probeer ik om mij heen te kijken. Ik woon in een buurt waar mensen elkaar gedag zeggen. Onderweg naar de bakker maak ik praatjes met buren, ouders van school, mensen van de voetbalclub. Ik zie buren elkaar helpen als ze het moeilijk hebben. In dat kleine menselijke vind ik hoop.

📍Mastodon, Threads en Bluesky: er zijn na de val van Twitter zóveel nieuwe sociale netwerken ontstaan. Gelukkig kan ik ze met de app Openvibe in één eenvoudige omgeving volgen en op alle drie tegelijk posten.

📍The Book of Form and Emptiness van Ruth Ozeki is een van de mooiste – en tevens bevreemdende – romans die ik dit jaar las. Benny verliest zijn vader, een jazzmuzikant, zijn moeder raakt in een depressie en hijzelf hoort opeens stemmen. Schitterend coming-of-age boek over animisme, muziek, poëzie, jeugdzorg en de hardheid van een stad.

📍Ook The Mountain in the Sea van Ray Nayler maakte grote indruk op me. Ik leerde ervan hoe onze verhouding met menselijk-ogende AI-machines zich in de nabije toekomst kan ontwikkelen.

📍 Goed voor het optimisme: als een journalistieke publicatie AI slim inzet. Bij de techpublicatie Every kun je via een chatbot de gebruikte bronnen van een journalist verkennen, zoals transcripties van interviews en geraadpleegde artikelen. Dit is niet alleen handig voor lezers die verdieping zoeken, maar versterkt door de transparantie ook het vertrouwen in de journalistiek. Meer van dit soort experimenten zijn zeer welkom!

📍De droom om een zwemvijvertje in de tuin aan te leggen. Kijk nou toch.

📍On the Edge van Nate Silver veranderde mijn kijk op de groeiende macht van de tech- en financiële elite (denk Musk, Thiel en hedgefondsen). Silvers centrale inzicht: deze nieuwe elite denkt fundamenteel anders over risico dan traditionele politieke en culturele elites. Het boek leest als een ellenlange, briljante blogpost en hoewel ik er een paar maanden over deed, bleef het fascineren en veranderde het mijn wereldbeeld.

📍Omdat mensen gemiddeld steeds ouder worden, ontstaat er een bijzondere vorm van ‘tijdreizen’. Ik heb geen enkele herinnering aan mijn overgrootouders, maar mijn 89-jarige oma vertelt aan mijn kinderen van 9 en 5 hoe ze als meisje de Tweede Wereldoorlog beleefde (Alsof ik zelf had kunnen spreken met een familielid die de Eerste Wereldoorlog meemaakte). Volgens schrijver Steven Johnson leidt deze ontwikkeling tot ‘generatiediversiteit’. Het heeft culturele waarde dat mensen die tachtig jaar met elkaar schelen toch kennis met elkaar kunnen delen en een emotionele band ontwikkelen. Ik vind dit zo’n mooie, optimistische gedachte.

📍Deze blauwe vegan kaas, die ik notabene op de kaart van een bistro in Normandië ontdekte. Normaal vind ik vegan kaas niet te eten, maar deze valt bijna niet van echt te onderscheiden. In dezelfde categorie: het vegan softijs met olijfolie en zoutvlokken bij Stach.

📍De documentaire American Symphony over het echtpaar Suleika Jaouad (schrijver) en Jon Batiste (muzikant). Op de dag dat Batiste elf Grammy-nominaties ontvangt, hoort Jaouad dat ze voor de tweede keer een beenmergtransplantatie moet ondergaan. Ik vond het een ontroerende film over ambitie, liefde en gezondheid. Mooie uitspraak van Batiste over de paradoxale houding die nodig is bij het aangaan van een creatief project: ‘Je moet de wrede realiteit onder ogen zien dat het misschien niet lukt, terwijl je tegelijkertijd een onwankelbaar vertrouwen hebt.’

📍Ik bracht dit jaar met mijn gezin veel tijd door in wachtkamers van ziekenhuizen (het gaat nu goed). Naast momenten van steun en plezier, ervaar ik daar ook veel tijd die schrijver Robert Greene typeert als ‘dead time’. Zonder dat je er iets aan kunt doen, ben je gedwongen te wachten. Greene moedigt je aan die tijd ‘alive’ te maken door iets van waarde te ondernemen, zoals je oma bellen, een boek lezen, of – zoals ik veel ging doen – schrijven in een notitieblokje of samen galgje spelen. Gek genoeg merkte ik dat door die inspanning het wachten veel minder energie en stress kostte.

📍Dit artikel van Carrie Sun over hoe ze het vond om persoonlijk assistent van een hedgefondsmiljardair te zijn.

📍Tijdens een tripje naar Dublin deelde een vriend een opvallende ontdekking met me: hop-on-hop-off-bussen lijken een toeristenfuik, maar zijn in werkelijkheid een fantastische manier om in een uurtje een gevoel voor de stad te krijgen. Hij bleek nog gelijk te hebben ook, haha.

📍 En ja, mijn reisjes met vrienden zijn ongeveer zo nerdy als deze golftrip.

📍Ik heb zo genoten van dit artikel door Gijs Beukers, waarin hij schrijversheld Robert Caro ontmoet. Caro schrijft iconische boeken als The Power Broker en een biografieënreeks over president Johnson. Als Beukers op de afgesproken tijd aanbelt, weet Caro van niets, maar toch ontspint zich een mooie ontmoeting. Wil je meer weten? Afgelopen jaar ontdekte ik mooie schrijfaanmoedigingen op een tentoonstelling over Caro’s werk en vatte ik de mooiste lessen uit een documentaire over hem samen.

📍De invloed van Spotify-playlists neemt af omdat er vaak geen liefde meer in zit (maar wel een algoritme). Bij dezen de uitzondering die de regel bevestigt: de Nederlands-Toscaanse modearchivaris Marius Hordijk maakt al jarenlang wekelijks een eclectische Spotify Playlist waar ik elke keer nieuwe muziek door ontdek. Heel verzorgd ook, met telkens custom artwork en een inleiding.

📍Ik zag het niet aankomen, maar deze documentaire van Sarah Vos over de Nederlandse horecatycoon Won Yip maakte grote indruk op mij. Zelden zo’n beklemmend portret gezien.

📍Ik schreef dit jaar over ‘denkdividend’. Wanneer je investeert in het vastleggen van je kennis, betaalt deze gewoonte zich op termijn uit. Je leert jezelf beter kennen, verhoogt de kwaliteit van je werk en kan beter samenwerken. Dat is het ‘dividend’ van het vastleggen van je ‘denkwerk’. In dit artikel leg ik uit hoe je ermee kunt beginnen.

📍 Er passeerden dit jaar veel AI-hype-tools, maar NotebookLM heeft in 2024 echt m’n werk veranderd. Dit taalmodel van Google communiceert alleen met bronnen die jij aanlevert. Zo laat ik nu bijvoorbeeld alle transcripties van Jonge Jaren-interviews nalopen op interessante uitspraken over intentioneel leven. Maar je kan het bijvoorbeeld ook alle highlights van boeken voeden die je interessant vond. Of al je eigen papers doorzoeken. Heel fijn, zo’n (relatief) betrouwbare chatbot.

📍 Tijdens mijn boekpromotie realiseerde ik me hoe verlammend de angst kan zijn om tekort te schieten. Ik was veel bezig met wat ik allemaal nog méér zou moeten doen en zag elk interview als een test die ik kon verprutsen. Totdat een vriend me hielp inzien dat ik ook kon kiezen voor een houding van overvloed: alles wat ik zou doen aan promotie zou mooi meegenomen zijn. Daardoor werd het werk niet alleen lichter, maar ook effectiever. Af en toe steekt de negativiteit weer de kop op (het komt, denk ik, neer op de angst om irrelevant te zijn), maar dan moedig ik mezelf aan om me weer op het positieve te richten.

📍 Het inzicht dat je uitstelgedrag kunt zien als een vriend, omdat het een signaal is dat er blijkbaar iets op het spel staat voor je.

📍 De app One Sec heeft dit jaar 587 keer voorkomen dat ik tijd doodde op Instagram. Elke keer als ik Instagram open, toont One Sec tien seconden lang een ‘intentiescherm’. Als ik na die tijd nog steeds wil instagrammen, moet ik aangeven wat ik op de app wil gaan doen. Daardoor grijp ik nu minder vaak naar Instagram, bijvoorbeeld als ik met een vriend in een café zit en hij even naar de wc gaat, en blijf ik in het moment.

📍Straatsburg blijkt verrassend leuk. In de zomer stond ik daar een weekje op de stadscamping. Ook al heeft de stad niet veel inwoners, er zijn drie mooie musea, talloze galerieën en karakteristieke barretjes waar iedereen door elkaar heen zit. Ik kwam amper van die generieke tiktok-esthetiek-plekken tegen. Stedentip!

📍In het voortdurende streven om minder alcohol te drinken: deze eenvoudige kombucha smaakt net wrang genoeg om als interessant alternatief voor een biertje te dienen. Bovendien verveelt het niet door alle verschillende beschikbare smaken. Ik vind dit lekkerder dan al die zoete mocktailalternatieven. Gewoon bij de meeste supermarkten verkrijgbaar.

📍Dankzij de app Wispr Flow dicteer ik nu vrijwel al mijn mails. Dat scheelt tijd en mijn toon wordt er ook vriendelijker op.

📍De HBO-serie Somebody Somewhere speelt zich af in de oerconservatieve staat Kansas en toonde me – zoals serierecensent Anke Meijer al voorspelde – een Amerika om wél gelukkig van te worden. Verder raakte de Netflix-serie One Day me echt. Na het zien van dit liefdesverhaal heb ik al m’n gezinsleden heel lang geknuffeld.

📍Ik zit veel te veel in mijn hoofd en luister te weinig naar mijn lijf. Acteerlegende Adelheid Roosen leerde me dit jaar af en toe mijn handen op mijn buik te leggen. In dit fragment moet ik het van haar uitproberen. Daardoor kun je bij jezelf nagaan of je wel echt aanwezig bent in een gesprek en niet een prangende vraag inslikt.

📍 Ik ging dit jaar drie keer naar Café Cress. Een buurtrestaurant in Amsterdam-Noord wat de reis ook waard is als je niet in de omgeving woont. Drie jonge vakmensen gaan elke morgen langs de markt en koken een menu dat briljant in z’n eenvoud is. Ze doen niet ingewikkeld en het is er beregezellig.

📍In de zomer zag ik Trombone Shorty in TivoliVredenburg en dat was het grootste feest waar ik dit jaar deel van mocht zijn. Als je zijn muziek uit New Orleans nog niet kent, wens ik je een heerlijke ontdekkingsreis toe:

Dank voor het meelezen. Ben je benieuwd naar vorige edities? Bekijk de 29 dingen die ik waardeerde in 2023, 2022 en 2021.

Tenslotte, wat waardeerde jij in 2024? Is er een boek, film, artikel, podcast of inzicht dat je te binnen schiet? Doe mij en je medelezers er een plezier mee en laat het weten in de comments 🫶

Hele mooie feestdagen toegewenst!